Skip to main content

Over d’r JUUL

 

‘Vuur mig geet op de ganse welt nieks boave dee Heelesje wink Dem toesj ig neet vuur good of geld dat ginne sig dat og mar dink….’

‘Voor mij gaat op aarde niets boven de Heerlense Wind. Die ruil ik niet in voor goud of geld, dat niemand dat ook maar denkt….’

dr juul heerlen

Dit zijn twee regels uit een liedje van Wiel Knipa. De grote, inmiddels overleden, zanger en liedjesschrijver uit Heerlen. Alhoewel het alweer lang geleden is dat Wiel Knipa zijn liedjes zong, kent iedereen zijn muziek en zingt iedereen in Heerlen, jong en oud, zijn liedjes uit volle borst mee.

Heerlenaren identificeren zich met Wind. Het is het gevoel in Heerlen dat we allemaal met elkaar verbonden zijn. Het is de Wind die ons de weg wijst, ons blij maakt en ons inspireert het goede te doen. De Wind is ons kompas in alles wat we doen. Het verwijst ook naar “Winkbuul”, de naam die de TROTSE Heerlenaar (‘met de neus in de lucht’) van buitenstaanders kreeg. En anderzijds, bijna paradoxaal, symboliseert wind het herwonnen zelfvertrouwen van de stad na decennia van malaise en het underdoggevoel dat dit met zich meebracht.

Initiatief

In 1986 is “De Limburger” van kunstenaar Frans Dückers, geschonken aan de Gouverneur van de Provincie Limburg die nog steeds fier staat te pronken bij de bestuurdersingang van het Gouvernement. Een initiatief van Wiel Jongen (ondernemer en voormalig stadsprins 1977-1978) toen deze lid was van de Junior Kamer Land van Herle. Het lukte de Junior Kamer om maar liefst 400 bronzen replica’s te verkopen aan mensen/bedrijven waardoor de financiering van het grote beeld een feit was. Vanwege een resterend positief saldo is vervolgens de Stichting Promotie Limburgse Kunstenaars opgericht.

In 1992 is “Der Lachende Ezel” van kunstenaar Cyriel Laudy, geschonken aan de gemeente Heerlen die nog steeds fier op het Pancratiusplein staat. Ook dat lukte omdat de financiering plaatsvond door verkoop van 400 bronzen ezels die nog steeds menig huiskamer en kantoor sieren. In 1996, 2000, 2004, 2008, 2012 en 2016 is de Parkstad Limburg Prijs georganiseerd om middels een geldprijs van € 10.000, een catalogus en een tentoonstelling jonge Limburgse kunstenaars te helpen in hun ontwikkeling. In 2021 volgt de volgende editie!

In 1998 is het 300 bladzijden tellend Heerlens dialectboek “Kiezzel Sjting & Brikke gepresenteerd. Dit boek is gemaakt n.a.v. het script en literaire werk van Cor Driessen, mede-oprichter en naamgever van H.V.V. De Winkbülle en ontwerper van hun symbool: Der Lachende Ezel.

In 2016 kreeg Wiel de onderscheiding ‘de Gouden Ezel’. Dit is de hoogste onderscheiding vanuit de H.V.V. de Winkbülle. Met zo’n onderscheiding wordt men tevens lid van de Broederschap van Ezeldragers die elk jaar éénmaal bij elkaar komen tijdens een diner.

Bij de Broederschap van Ezeldragers werd in 2017 het idee van ‘d’r JUUL ’ geboren. Het idee om in Heerlen in de openbare ruimte een groot bronzen beeld te plaatsen met de positieve, openhartige, TROTSE en ook geinige uitstraling die de Heerlenaar nu eenmaal heeft.

Maar dan wel het beste van het beste, want dat verdient deze stad!

Het kunstenaarsduo “Les Deux Garcons” heeft in heel Nederland en Europa inmiddels bekendheid verworven. Zij zijn in staat zo’n megaopdracht uit te voeren. Met de opdracht Wink/Winkbuul/Trots gingen zij aan de slag. En toen werd D’R JUUL geboren.

Heerlen in Transitie

Heerlen staat aan het begin van de 21e eeuw aan een nieuwe transitie met veel ambitie en nieuw elan. De stad zet in op veiligheid en cultuur maar ook op de ontwikkeling van een vernieuwend centrum voor Parkstad. Sprekende voorbeelden zijn de ontwikkelingen van Schunck-Glaspaleis, renovatie van Theater Heerlen, nieuwe stationsomgeving (het Maankwartier), diverse woningprojecten, het nieuwe stadskantoor, etc.

Nu is het de beurt aan de openbare ruimte van Heerlen centrum.

De openbare ruimte in Heerlen centrum is erg stenig: prachtige pleinen zijn opgeofferd aan incidentele activiteiten van markt, kermis en evenementen. Hierdoor liggen ze er de rest van het jaar bij als harde vlaktes waar een bezoeker niet lang wil verblijven. Duidelijke voorbeelden hiervan zijn het Van Grunsvenplein, de Bongerd en het Raadhuisplein.

In de komende jaren zal de gemeente de kwaliteit van de openbare ruimte flink upgraden om zo een aangename sfeer in de binnenstad te krijgen. Dat kan door eenduidigheid, kiezen voor kwaliteit en het toevoegen van groen en water.

 

Maar ook kunst zou daar nadrukkelijk deel van uit moeten maken.

Op een prominente plek in het centrum van Heerlen moet in 2022 een plek gereserveerd worden voor d’r JUUL.
Het bronzen beeld met een hoogte van ca. 2 meter en een doorsnede van ca. 1,5 meter zal opvallen en een nieuw symbool worden voor Heerlen. Daar gaan we voor!

JUUL van alle inwoners en daarbuiten

JUUL staat symbool voor het imago van de trotse Heerlenaar (‘met de neus in de lucht’). Anderzijds, bijna paradoxaal, symboliseert het herwonnen zelfvertrouwen van de stad na decennia van malaise en het underdoggevoel dat dit met zich meebracht. In meer algemene zin staat wind voor de mogelijkheden die in alle windrichtingen gezocht kunnen worden.

Wind geeft ook uiting aan vernieuwing, zoals ook reeds in de Romeinse mythologie wind symbool stond voor ontdekkingsdrift.

Vanuit deze associaties wordt een programma opgesteld, samen met de bewoners van Heerlen, waarin de stichting activerend en faciliterend werkt. Alle actviteiten moeten erop gericht zijn mensen te verbinden en een constante drang geven om opnieuw te komen kijken naar JUUL.

“I Brussel sjteet e menneke en immitiert d’r Donausjtroom.”
Wie weet komen mensen straks van alle kanten kijken naar onze JUUL…

Over d’r JUUL

D’r JUUL, een met een ezelsmasker getooide man met ook nog eens een aangeplakte staart is een echte Les Deux Garçons, mensenlijf met dierenmasker in brons.

D’r JUUL, een TROTSE Heerlenaar, chauvinist in hart en nieren, zet zijn kap op met carnaval en kan zich heerlijk verschuilen achter het ezelmasker om ongegeneerd te pochen, grootspreken, op te scheppen over Heerlen, branieschoppen,… altijd in de goede zin van het woord.

Wijdarms verwelkomt hij iedereen die zijn stad wil bezoeken of aan zijn tafel of de teek willen aanschuiven. Wel met stijl, goed gekleed en verzorgd, gesteven hemd, gestoomd kostuum met de ordes op de borst, met TROTS gedragen.
Geoorloofd boven zijn eigen IK uitstijgend, bijna loskomend van de aarde als een met Heerlense wink gevulde ballon. We houden van gezelligheid, goed eten en een mooi glas bier of wijn, een goed opbouwend gesprek waar we met een glas teveel op vaak pochen over ons mooie Heerlen.

We zijn er weer, en steeds sterker. Na ons Romeins verleden, eeuwen van ups en downs, na overwonnen recessies, weggevallen mijnen, kredietcrises, overwonnen pandemieën en blijven geloven in de Heerlense ‘half vol glas’ theorie.

Het leven is mooi!. Ook als we het even niet zien zitten komt het er toch weer op aan: TROTS als een pauw, of in dit geval als een ezel. De ezel heeft uithoudingsvermogen om te groeien en is een kuddedier.

Onze JUUL heeft goed ontwikkelde zintuigen en heeft behoefte aan zijn eigen territorium/plek om zijn TROTS uit te stralen. Hij speelt en viert graag en wil zijn kracht meten, houdt van rangordes en is een dominante beschermer. Helemaal niets mis met deze Heerlense Jong., de ideale schoonzoon, partner, een jong om op te bouwen en te vertrouwen. Gewone kerel en tegelijkertijd bijzonder gewoon. Die sluit je toch in je hart deze blaaskaak?

Er is niets mis met je zelf op een voetstuk te zetten en TROTS te zijn op voor jou gekozen keuzes en keuzes door jou zelf gemaakt. Dat geldt ook voor Heerlen.

Om TROTS op te zijn deze TROTSE Jong.
“Blijf wie je bent, Heerlense JUUL.”
JUUL blijft leven

Samen met Cultura Nova zal een spectaculaire onthullingsshow voor Juul worden gemaakt. Hiermee zal Juul meteen zijn armen om de cultuur en alle Heerlenaren slaan. Door zijn uitstraling zal hij iedereen uitnodigen naar Heerlen te komen en daarmee een brug te slaan tussen cultuur, Heerlen en zijn bezoekers.

Kunst op school
Op 11 Heerlense basisscholen wordt door de leerlingen van groep 5 kleine Juul kunstwerken gemaakt van zoveel mogelijk restmaterialen. De stichting zal de scholen faciliteren in lesmateriaal en andere materialen. In het eerste jaar gaan de kunstenaars en de stichting naar de scholen om de kinderen uitleg te geven over D’r Juul en over het belang van kunst. Voor de vervolgjaren zal er een film (vergelijkbaar met het jeugdjournaal) beschikbaar komen om deze uitleg te blijven geven. De kunstwerken worden bedacht, ontworpen en gemaakt door de leerlingen. Met de kunstwerken worden winkeletalages en leegstaande panden in de binnenstad ingericht.
Deze kunstwerken zorgen ervoor dat D’r Juul met en voor jonge Heerlenaren de motto’s: samen bedenken, samen maken, samen vieren en samen doorgeeft. Tijdens de door de Stichting te organiseren avond van d’r Juul worden de kunstwerken verkocht.

Mode maakt D’r Juul
D’r Juul kleding lijn is een sociale street-art activiteit in samenwerking met Heerlense seniorenverenigingen, ouderenorganisaties, jongerenorganisaties en bewoners van de wijken en buurten. In de vorm van bijvoorbeeld ‘wildbreien’ worden lapjes aan elkaar gehaakt, gebreid of genaaid die vervolgens worden gemaakt tot kleurrijke kunstjassen die D’r Juul sieren. Een andere mogelijkheid kan een sjaal zijn, die Juul warm houdt, en waar meedere organisaties aan samenwerken. Jaarlijks kan een mode item worden gekozen dat ontworpen en gemaakt wordt, rekening houdend met actuele thema’s die spelen in Heerlen. Zo maken we Heerlense thema’s nog breder gedragen en laten we ze leven. Juul zal nu weer symbool staan als de trotse uitdrager van deze actuele thema’s.

Juul en de Heerlense verenigingen
Verenigingen kunnen bij jubilea JUUL aankleden met hun uitingen. JUUL is immers het symbool voor de Heerlenaar. Of het nu gaat om een sportvereniging of een culturele vereniging. JUUL straalt de trots uit, dus bij feestelijkheden mag dat extra getoond worden. Trots staat hij dan te stralen in de kleding of met de medaille van de jubilerende vereniging, dat toont de saamhorigheid nog nadrukkelijker.

Over de Kunstenaars

Michel Vanderheijden Van Tinteren (Heerlen 1965) en Roel Moonen (Maastricht 1966) studeerden beide plastische vormgeving aan de Academie voor Beeldende Kunsten in Maasricht. Na zich met elkaars werk te bemoeien en aan ieder werk met vier handen met twee hersenspinsels te werken was ook de geboorte van ‘Les Deux Garçons’ een feit en het kunstenaarsduo bestaat dit jaar twintig jaar en is woonachtig en werkzaam vanuit Parkstad.

Het oeuvre van Atelier Les Deux Garçons is enorm breed met een idioot streven naar perfectie in keuze van materialen en afwerking. Waar de een stopt gaat de ander verder, waar de een te ver dreigt te gaan stopt de ander. Soms waanzin maar gelijktijdig ook zo in symbiose.

Ze maken beelden in de meest uiteenlopende materialen zoals brons, marmer, gemengde technieken en taxidermie (het prepareren van dieren). Daarnaast zijn tekeningen, schilderijen, collages, installaties en steeds terugkerende kunstexpressies. Vaak vragen de beelden een langer en nauwkeurig kijken om ze te lezen en te vertellen naast de op eerste gezicht lijkende ‘niet meer dan dat je ziet’ indruk. Knipogend, alarmerend, waarschuwend maar ook amuserend naar de toeschouwer spelen de twee kunstenaars met de tijd waarin we zitten, het gevoel bij wat leeft, ook individueel in de beleving bij wat je ziet en voelt.
Hun zoektocht naar materialen varieert van Luik, Tongeren, Amsterdam tot Parijs en Portugal. Overal waar zij komen, naartoe reizen wordt ook werk gemaakt.

Naast beelden ontwerpen Les Deux Garçons ook kostuums en decors voor theaterproducties zoals het Requim in Bern/Zwitserland, de theaterproductie Hieronymus Bosch in Den Bosch en Fashion Clash Maastricht. De ontworpen avondjurk en broek van witte en zwarte struisvogelveren werd aangekocht door Kunstmuseum Den Haag en in 2020 getoond in de vaste collectie van het museum in de expositie ‘Let’s dance’.

Les deux Garçons genieten een steeds grotere naamsbekendheid, zowel in binnen- als buitenland. Zo werd hun werk getoond op Kunst en Designbeurzen als de Salone Del Mobile in Milaan, Art Miami in Miami, Art Cologne in Keulen, Brafa Brussel, Art Monaci in Monaco, Grand Palais in Parijs, PAN Amsterdam, Tefaf Maastricht, enz. Werken waren te zien in tal van musea zoals Museum Beelden Aan Zee in Den Haag, Ludwig Forum Aachen, Museum Aan het Vrijthof Maastricht, Museum Princessehof Leeuwarden, Stedelijk Museum Schiedam, Stedelijk Museum Zwolle, Museum Mesdag Den Haag, Schunck Heerlen, Bonnefanten Museum Maastricht en vele anderen. Sculpturen van Les deux Garçons zijn in het bezit van museumcollecties in Nederland en het buitenland. Eveneens is de collecties van Safia El Malqui Monaco/Knokke, Niarchos Foundation in St. Moritz/Monaco, Leon Tovar New York, Yves Saint Laurent Paris, Pierre Berge Paris, Chatharine David (Documenta Kassel) Paris en ondernemingen en particulieren in Nederland.

Stichting d’r JUUL en de Financiering

Stichting d’r JUUL bestaat uit:

  • René Graat (voorzitter)
  • Martijn Kuijer (secretaris)
  • Lonneke Leenen (Penningmeester)
  • Fleur van Hooren
  • Miriam Jongen

Stichting d’r JUUL zorgt voor de realisatie van het Gesamtkunstwerk D’r Juul va heële in de openbare ruimte van het centrum van Heerlen door het verlenen van medewerking aan de praktische organisatie en het voeren van coördinatie voor de realisatie van het kunstwerk, het nevenprogramma en de financiering van ‘Juul’. Vervolgens het beeld als symbool van Heerlen en voor de Heerlenaar tot leven laten komen door zelf en/of anderen te stimuleren tot het organiseren van diverse activiteiten rondom ‘Juul’ die de stad in beweging brengen.

De stichting verkoopt 11 grote JUUL’s en 111 JUULKES om dit project te kunnen laten slagen. Dat dit systeem werkt hebben we in het verleden al kunnen zien bij ‘de Limburger’ en ‘d’r lachende eëzel’.

De overige financiering zal plaatsvinden middels sponsoring, kunst- en cultuurfondsen, donaties, subsidies en inbreng door programmapartners. Niet enkel geld is belangrijk maar ook kennisinbreng, hulp, advies en begeleiding van vrijwilligers. We doen het SAMEN met en voor Heerlen.